หลังจากไปอยู่เชียงใหม่มาครบ 30 วัน ในโปรเจกต์ Happy City แทนที่ผมจะได้ไส้อั่ว แคบหมู หรือสตรอว์เบอร์รี มาเป็นของฝากเหมือนทุกครั้ง คราวนี้ผมกลับได้ 20 เรื่องเล่าของบางผู้คน ของบางสถานที่เที่ยว ซึ่งได้ไปพบเห็นตั้งแต่ประตูท่าแพ จนถึงป่าเขาในบ้านแม่แสะ บ้านป่าแป๋ มาเป็นของฝากแทน
สำหรับผม จังหวัดเชียงใหม่เป็นเมืองที่มีหน้าตาหลากหลาย จนกระทั่งบางคนอาจไม่รู้ตัวด้วยซ้ำว่า เหตุผลที่ตนเองชอบไปเชียงใหม่นั้นมาจากแรงดึงดูดของหน้าตาชนิดไหนของเมืองแห่งนี้กันแน่
20 เรื่องเล่า ในคอลัมน์ Take Me Out นี้ กำลังบอกเล่าบางหน้าตาของเมืองล้านนาแห่งนี้ ซึ่งทำให้ผมเห็นมุมมองที่แตกต่างไปจากเดิม นั่นจึงสะกิดให้ผมรู้ว่าเราทุกคนล้วนกำลังค้นหาอีกหลากหลายหน้าตา และจะค้นพบมุมมองที่เปลี่ยนไปในทุกครั้ง เมื่อมีโอกาสไปเยี่ยมเยียนจังหวัดเชียงใหม่ #1. ร้านหนังสือเล็กๆ ร้านหนังสือในสวนดอกไม้ที่สร้างวัฒนธรรมการอ่านให้ผู้คน
ตัว อ.สารภี แม้อยู่ใกล้ชิดจนแทบติดเมืองเชียงใหม่ แต่ อ.สารภี กลับเป็นสถานที่หลับใหลที่เหลืออยู่เพียงแห่งเดียวของจังหวัดนี้ บ่ายคล้อยขณะที่ผมขี่รถซอกแซกเข้าไปในถนนเล็กๆ สายหนึ่งในตัว อ.สารภี พลันสายตาก็เปะปะไปเจอเข้ากับบ้านสวยในสวนร่มรื่นหลังหนึ่ง เห็นประตูรั้วสีฟ้าเปิดไว้จนสุดทั้ง 2 บาน ขณะที่ผมกำลังลังเลว่าจะเดินเข้าไปชมภายในบ้านที่อยู่หลังประตูนั้นดีหรือไม่ เสียงทักทายจากสุภาพสตรีคนหนึ่งก็แว่วออกมาจากตรงหลังรั้วนั้นว่า “มาร้านหนังสือหรือคะ” เธอคือ เอ๋-อริยา ไพฑูรย์ อดีตบรรณาธิการสำนักพิมพ์แพรวเยาวชน เธอคงรู้ว่าผมกำลังลังเลไม่แน่ใจเรื่องอะไรอยู่ และผมดีใจเมื่อทราบว่าที่นี่คือร้านหนังสือ ด้วยแอบคิดในใจว่าจะได้เดินเข้าไปชมถึงภายในตัวบ้าน หรือภายในร้านหนังสือนั้นได้ชนิดไม่ต้องเคอะเขิน แต่สุดท้ายสิ่งที่ทำให้ผมทั้งแปลกใจ ระคนกับความตื่นเต้นได้มากที่สุด คือการได้รู้ว่า เจ้าชายน้อย (The Little Prince) ที่ออกเดินทางมาจากดาว B612 จนมาพบเข้ากับโลกมนุษย์ใบนี้ตั้งแต่เมื่อ 80 ปีที่แล้ว อยู่ดีๆ เขาก็ลอยมาหล่นตุ้บ! แล้วมาขออาศัยอยู่ใน ‘ร้านหนังสือเล็กๆ’ กลางเมืองสารภีแห่งนี้นี่เอง ป.ล. เอ๋ อริยา คือผู้แปลหนังสือ เจ้าชายน้อย จากภาษาฝรั่งเศสเป็นภาษาไทย
ร้านหนังสือเล็กๆ : สารภี เชียงใหม่
335 หมู่ 4 ต.ยางเนิ้ง อ.สารภี เชียงใหม่ (แผนที่)
เปิดบริการ วันอังคาร - อาทิตย์ เวลา 10.00 – 18.00 น. f : ร้านหนังสือเล็กๆ : สารภี เชียงใหม่ #2 Walk Camp แคมป์ และสถานอนุบาลช้าง ที่ส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงประสบการณ์
ในเชียงใหม่มีช้างเลี้ยงทั้งหมดอยู่ราว 1 พันเชือก เกือบครึ่งหนึ่งอาศัยกันอยู่ใน อ.แม่แตง ช้างแต่ละเชือกกินอาหารประมาณ 200 – 400 กิโลกรัมต่อวัน หรือราว 1 ใน 10 ของน้ำหนักตัวมันเอง นั่นหมายความว่า อ.แม่แตง จะต้องมีอาหารอันอุดมสมบูรณ์หรือมีป่าสมบูรณ์พอที่จะเลี้ยงดูช้างเหล่านั้นได้ นี่จึงเป็นเหตุผลหนึ่งว่าทำไมปางช้างหลายแห่งจึงไปตั้งเรียงรายกันอยู่ใน อ.แม่แตง ปางช้างทั้งหลายในเชียงใหม่ไวต่อกระแสของโลก และไวต่อความรู้สึกของนักท่องเที่ยว เดี๋ยวนี้เราจึงเห็นว่าปางช้างหลายแห่งได้ยกเลิกกิจกรรมขี่ช้าง หรือใช้งานช้าง ซึ่งทำให้เกิดภาพการใช้ขอสับแบบเดิมๆ แต่เปลี่ยนไปเป็นกิจกรรมเชิงประสบการณ์ เช่น ให้อาหาร เดินเล่น หรืออาบน้ำกับช้างแทน การไปพบเจ้าพวกตัวโตจมูกยาวในครั้งนี้ ผมเจาะจงเลือกไปสถานอนุบาลช้างแห่งหนึ่ง ชื่อว่า ‘Walk Camp’ ซึ่งตั้งอยู่ท่ามกลางอ้อมกอดของภูเขาในตำบลบ้านช้าง อำเภอแม่แตง ก็เพราะผมไม่ได้มีเหตุผลแค่อยากจะไปเลี้ยงช้าง แต่สิ่งที่ทำให้การไปพบกับเจ้าตัวโตเหล่านี้มีความหมายมากขึ้น คือการได้รับรู้และสัมผัสกับผู้คนที่ใกล้ชิด จนแทบจะกลายเป็นคนในครอบครัวเดียวกับพวกมันเลยทีเดียว
Walk Camp
อยู่ภายในบริเวณ ไร่อ้อมกอดภูเขา ต.บ้านช้าง อ.แม่แตง เชียงใหม่ (แผนที่)
tel. 08 3433 1478
f : Walk Camp #3 กาดนัดจีนยูนนาน ตลาดนัดพหุวัฒนธรรมที่ขายอาหารท้องถิ่น และผลผลิตปลอดภัย
สำหรับคนทั่วไปอาจรู้กันดีว่าทุกเช้าวันศุกร์ ที่ซอยเจริญประเทศ 1 แถวไนท์บาซาร์มี ‘ตลาดนัดจีนยูนนาน’ หรือ กาดบ้านฮ่อ เป็นตลาดที่อยู่ตรงข้ามกับมัสยิดอิสลามบ้านฮ่อ จำหน่ายพืชผัก และผลไม้ ที่ขนลงมาจากบนดอย จนถึงอาหาร และเครื่องปรุงรส จากพ่อค้าแม่ค้าหลากหลายชาติพันธุ์ทั่วเชียงใหม่ ถ้าคุณเป็นคนหนึ่งที่ชมชอบตามรอยประวัติศาสตร์ และเผอิญอยู่เชียงใหม่ในเช้าวันศุกร์ด้วยแล้ว นอกจากบรรยากาศและของขายแปลกตาซึ่งหาดูที่ไหนไม่ได้ เรื่องราวและที่มาของเรือนไม้เก่าแก่ที่อยู่ในมุมหนึ่งของตลาดจะเป็นอาหารอันโอชะอย่างคาดไม่ถึงที่ได้ติดไม้ติดมือกลับไปจากกาดบ้านฮ่อแห่งนี้ กาดนัดจีนยูนนาน
ซอยเจริญประเทศ 1 ต.ช้างม่อย อ.เมือง เชียงใหม่ (แผนที่)
เปิดบริการทุกวันศุกร์ เวลา 05.00 – 12.00 น.
f : กาดนัดจีนยูนนาน #4 Harvest Moon Valley หมู่บ้านที่แบ่งปันวิธีพึ่งพาตนเองตั้งแต่ปลูกผักยันเลี้ยงไก่
ตั้งแต่ เจมส์ ฮิลตัน สถาปนาดินแดนยูโทเปียของเขาขึ้นไว้ในหนังสือ Lost Horizon เมื่อปี 1933 ผู้คนก็เริ่มตั้งคำถามว่า หากดินแดนที่เขากล่าวถึงมีอยู่จริง มันจะเร้นกายอยู่ส่วนไหนของโลกใบนี้ เมื่อ 6 ปีที่แล้ว หนุ่ย-กฤศ เล้ารัตนานุรักษ์ เริ่มเข้าไปตามฝันของเขาใน บ้านแม่แสะ ต.ป่าแป๋ อ.แม่แตง สร้าง ‘Harvest Moon Valley’ หมู่บ้านในจินตนาการที่ยืนหยัดด้วยตนเอง ปลูกพืชผักตามวงโคจรของพระจันทร์ และเกื้อกูลความรู้กับประสบการณ์นั้นให้กับผู้อื่น ไม่ว่าผู้อื่นที่ว่านั้นจะเป็นใคร แม้ว่าหนุ่ยไม่เคยเอ่ยปากว่าเขากำลังสร้างดินแดนยูโทเปียให้เกิดขึ้นใน Harvest Moon Valley แต่เมื่อมีโอกาสไปใช้ชีวิตอยู่ในหมู่บ้านกับเขา ผมรู้สึกได้เต็มหัวใจว่าเขากำลังเดินไปสู่หนทางนั้น ไม่ว่าเขาจะรู้ตัวหรือไม่ก็ตาม และสิ่งสวยงามอาจไม่ใช่การที่ใครสักคนมีโอกาสใช้ชีวิตอยู่ในดินแดนยูโทเปีย แต่ความงดงามที่แท้จริงอาจเป็นจิตใจของคนบางคนที่แผ้วถางทางไปสู่ดินแดนยูโทเปียอย่างหนุ่ยก็เป็นได้ Harvest Moon Valley
54 หมู่ 8 บ้านแม่แสะ ต.ป่าแป๋ อ.แม่แตง เชียงใหม่ (แผนที่)
tel. 09 6926 6993
f : Harvest Moon Valley ฮาเวสมูน แวลลีย์ #5 วัดเจดีย์หลวงวรวิหาร วัดเก่าแก่ของเชียงใหม่ที่อยู่ตรงจุดตัดแกนกลางจักรวาลแห่งล้านนา
เวลาเดินอยู่ภายในคูเมืองเชียงใหม่ บางคนอาจถูกแกนกลางจักรวาลของเมืองเชียงใหม่ดึงดูดให้เข้าไปหาอย่างไม่รู้ตัว สถานที่ที่ว่านั้นเป็นที่ตั้งของเสาอินทขีล หรือก็คือเสาหลักเมือง พอได้ฟังอย่างนี้ หลายคนคงจับได้ว่าผมกำลังพูดถึงวัดเจดีย์หลวง สิ่งควรค่าไปตามหาภายในวัดเจดีย์หลวง ที่แค่เห็นก็อาจปิติกำซาบถึงภายในใจนั้น อาจเป็นเสาอินทขีล อาจเป็นพระอัฏฐารส หรืออาจเป็นความมหึมาของเจดีย์หลวงที่ตรึงตา และขา เราไว้ แต่ครั้งนี้สิ่งที่ทำให้ผมลิงโลดได้มากกว่าทุกครั้งในการไปเยือนวัดเจดีย์หลวง คือการได้ฟังเรื่องเล่าที่ไขปริศนา และรับรู้ความแยบยลของปัญญาแห่งบรรพชนจากปากของพระอดิสร ผู้ช่วยเจ้าอาวาสหนุ่มไฟแรงมากอารมณ์ขัน ที่ท่านกรุณาอธิบายทุกเรื่องราวเชิงลึก ผสมเสียงหัวเราะของคนฟังอย่างผมที่กึกก้องสะท้อนไปถึงยอดเจดีย์
วัดเจดีย์หลวงวรวิหาร
103 ถนนพระปกเกล้า ต.ศรีภูมิ อ.เมือง เชียงใหม่ (แผนที่)
เปิดบริการทุกวัน เวลา 05.00 – 22.00 น.
tel. 09 7195 4695
f : วัดเจดีย์หลวงวรวิหาร เชียงใหม่ Wat Chedi Luang Chiang Mai #6 Cochet de Nimman ที่พักในสวนเล็กๆ ที่รักษาป่าผืนสุดท้ายย่านนิมมานฯ
ถ้าคุณเห็นไก่ป่าสักตัวสองตัวเดินเล่นอยู่หน้าห้างเมญ่า แถวนิมมานเหมินท์ อย่าได้ตื่นเต้นตกใจไป เพียงแค่ช่วยพามันกลับบ้าน โดยพิมพ์คำว่า ‘Cochet de Nimman’ ลงในแอปพลิเคชันแผนที่ในโทรศัพท์ สถานที่ซึ่งใช้เวลาเดินเพียง 3 นาทีจากตรงนั้น ใครจะไปนึกว่านิมมานฯ ย่านที่คึกคักจอแจที่สุดของเชียงใหม่จะยังมีพงไพรและไก่ป่าหลงเหลืออยู่ จนบางคนสมญาที่นี่ให้เป็นป่าผืนสุดท้ายแห่งนิมมานฯ แพร-อาจรีย์ จุลาสัย หญิงสาวที่มีคุณพ่อเป็นสถาปนิก และคุณแม่เป็นมัณฑนากร เธอเริ่มคิดทำที่พักแห่งนี้เมื่อ 5 ปีก่อน แรกเริ่ม Cochet de Nimman ไม่ได้มี 15 ห้องเหมือนอย่างตอนนี้ แต่เป็นการสร้างเพิ่มทีละห้องสองห้อง จากเดิมที่ตั้งใจทำเป็นที่พักให้บรรดาลูกศิษย์ของพ่อ ซึ่งบางคนก็ทำงานศิลปะ ระหว่างที่ผมพักอยู่ที่นี่เป็นเวลาแรมเดือน มักต้องออกไปเที่ยววุ่นวายอยู่ข้างนอก แต่เมื่อไรก็ตามที่ได้กลับเข้ามายังที่พัก โดยเฉพาะเมื่อได้ไปนั่งอยู่ที่ระเบียงนอกห้องของตัวเอง ซึ่งแวดล้อมไปด้วยไม้ใหญ่ และไม้เลื้อยที่ขึ้นตามรั้วระแนง มองดูกระรอกไต่กระโจนจากต้นสักที่ขึ้นอยู่ตรงหน้าห้องไปยังต้นฉำฉาที่ด้านหลัง พลางเงี่ยหูฟังสรรพเสียงของนกนานาพันธุ์ ผมจะรู้สึกว่าเหมือนได้กลับเข้าไปในอ้อมกอดของอะไรสักอย่างที่มันคอยอ้าแขน โอบกลืนเราให้หายเข้าไปในอุโมงค์ท่ามกลางป่าโบราณแห่งนี้ Cochet de Nimman
137/2 ถนนสุเทพ ต.ห้วยแก้ว อ.เมือง เชียงใหม่ (แผนที่)
tel. 09 3576 6888
f : Cochet De Nimman #7 คลองแม่ข่า พื้นที่สาธารณะเลียบคลองโบราณที่พัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยว
เป็นเรื่องแปลกสำหรับหลายๆ เรื่องที่ทำให้ความเข้าใจต่อเรื่องนั้นๆ เปลี่ยนไปจากหน้ามือเป็นหลังมือ ด้วยวิธีที่เราใช้พูดถึงมัน เช่นถ้าใครพูดว่าไปอ่าง คนฟังส่วนใหญ่คงเข้าใจว่าเขาไปเที่ยวอ่างเก็บน้ำที่ไหนสักแห่ง แต่ถ้าเปลี่ยนเป็นว่าไปลงอ่าง ความเข้าใจแบบแรกคงใช้ไม่ได้เป็นแน่
ในตัวเมืองเชียงใหม่ มีสถานที่แห่งหนึ่งซึ่งทำให้ผมนึกถึงเรื่องราวข้างต้น ที่ที่ว่าคือ กำแพงดิน กับ ‘คลองแม่ข่า’ ซึ่ง 2 สิ่งนี้มีหลายจุดที่บรรจบพบกันในบริเวณเดียวกัน 
พอเรียกขานว่าโอตารุ เรื่องเดิมของคลองแม่ข่าที่เคยพูดคุยกันอยู่ ไม่ว่าจะเรื่องชุมชนริมคลอง เรื่องสภาพน้ำในคลอง จนเรื่องการถือครองที่ดินบริเวณริมคลอง กลับกลายเป็นอีกเรื่อง พร้อมกับได้ระฆังพักยกอย่างโอตารุมาเป็นตัวช่วย บางทีการท่องเที่ยวก็ไม่ได้เป็นตัวสร้างปัญหาสิ่งแวดล้อมไปเสียหมดอย่างที่มักพูดกัน ในกรณีของโอตารุเมืองไทย อาจเป็นตัวอย่างหนึ่งที่อิทธิฤทธิ์ของการท่องเที่ยว เข้ามาช่วยแก้ปัญหาบางเรื่อง ถึงแม้ใครจะมองว่าโอตารุเป็นอีกกรณีที่เราแก้ปัญหากันด้วยวิถีแบบไทยแท้ๆ คลองแม่ข่า
ถนนศรีดอนไชย ต.หายยา อ.เมือง เชียงใหม่ (แผนที่)
เปิดบริการทุกวัน เวลา 15.00 – 22.00 น. #8
Aeeen
ร้านอาหารญี่ปุ่นเพื่อสุขภาพที่สร้างสมดุลให้ร่างกาย-จิตใจ
ราว 12 ปีที่แล้ว ยูกิ และ เคโกะ มากิโนะ คู่สามีภรรยาชาวญี่ปุ่นจากเมืองโอซาก้า ตัดสินใจขายทุกสิ่งอย่างภายในบ้าน จากนั้นเอาเป้ขึ้นหลัง โอบอุ้มลูกชายวัยไม่ถึงขวบไว้ในอ้อมอก พวกเขาหลบหนีภัยที่เห็นอยู่ว่ากำลังคืบคลานใกล้เข้ามาถึงหน้าประตูบ้าน ข้ามน้ำข้ามทะเลมาสร้างชีวิตครอบครัวกันใหม่ไกลถึงอีกฟากฝั่งในประเทศที่ผู้คนพูดกันคนละภาษา เขาและเธอเลือกเชียงใหม่เป็นที่พักพิงและเป็นเซฟโซนสำหรับลูกน้อย เขาทั้งคู่บอกกับตัวเองว่าต้องรอด เพราะถ้าบ้านเมืองที่มีผู้คนอัธยาศัยเช่นคนเชียงใหม่ ธรรมชาติที่งดงามเช่นเชียงใหม่ แล้วอยู่ไม่ได้ คงไม่ต้องคิดไปอยู่ที่ไหนอื่นอีก
วันนี้ยูกิและเคโกะเปิดร้านอาหาร ‘Aeeen’ ขึ้นในย่านวัดร่ำเปิง เมนูในร้านมาจากวัตถุดิบออร์แกนิกไม่มีเนื้อสัตว์ วัตถุดิบอาหารทุกชนิด ยูกิบอกว่าหาได้ในละแวกนี้ ข้าวหอมมะลิจากเชียงราย ถั่วเหลืองจากแม่ริม ผักจากแม่วาง โชคดีที่ในเชียงใหม่มีตลาดอาหารอินทรีย์เกิดขึ้นเยอะ เลยมีตัวเลือกมากขึ้น
สิ่งสำคัญ คือร้าน Aeeen ไม่ใช่ร้านที่ทำอาหารให้กลายเป็นสิ่งสวยงามเพื่อแสดงอวดใคร แต่เป็นร้านที่ประกาศอย่างชัดเจนว่าอาหารที่พวกเรากินกันทุกวันต้องมีความปลอดภัยและสร้างคุณค่าแก่เรา ซึ่งไม่ใช่ความงามฉาบฉวยเฉกเช่นเครื่องประทินโฉม แต่ต้องสร้างความงามให้เราตั้งแต่ภายใน จนท้ายที่สุด อาหารนั้นจะเป็นดั่งความงดงามของศิลปะที่บ่มให้จิตวิญญานของเรางดงามตามไปด้วย
Aeeen
4/13 หมู่ 5 ซอยวัดร่ำเปิง ตำบลสุเทพ อำเภอเมืองเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่ (แผนที่)
เปิดบริการวันศุกร์-อาทิตย์ เวลา 11.00 – 17.00 น.
09 7943 7039
Aeeen
#9
เกษียณมาร์เก็ต
กาดนัดที่เปิดพื้นที่ให้คุณลุง-คุณป้า อายุ 60+ มาออกร้านขายของ
ตลาดนัดทุกประเภทเท่าที่รู้จักในเมืองไทย ดูเหมือนเคยไปมาหมดแล้ว ไม่ว่าจะเป็นตลาดนัดงานศิลปหัตถกรรม ตลาดนัดอาหารทั้งปกติ ทั้งอินทรีย์ ตลาดนัดของมือสอง ตลาดนัดต้นไม้และสัตว์เลี้ยง ตลาดนัดของเก่า ตลาดนัดทอย ตลาดนัดหนังสือ จนถึงตลาดประมูลรถก็เคยไป อย่างหลังนี่ไปทำไมก็ไม่รู้ ทั้งที่ไม่ได้อยากได้รถมาขับสักหน่อย จากตลาดที่กล่าวมาทั้งหมด ยังไม่เคยเห็นว่ามีตลาดไหนที่จำกัดคุณสมบัติของคนขาย ขอเพียงมีสินค้า มีเงินจ่ายค่าเช่า ก็เป็นอันเอาสินค้าไปวางขายกันได้ทั้งนั้น
ไม่นานมานี้ ในเชียงใหม่ได้ยินว่ามีตลาดแปลกประหลาดที่จำกัดคุณสมบัติของคนขายว่าต้องเป็นคณลุงคุณป้าวัยเกษียณเท่านั้น จนทำให้ผมสงสัยรีบวิ่งไปดู ด้วยความอยากรู้อยากเห็นว่าใครหนอช่างคิดตลาดแบบนี้ออกมาได้ ซึ่งเธอคือ ขิม-มนัสวัฑฒก์ ชุติมา ทายาทรุ่นสามของศูนย์วัฒนธรรมเชียงใหม่ หรือ Old Chiangmai (ในปัจจุบัน) เธอเห็นว่ากลุ่มคนที่เคยมาใช้ Old Chiangmai ในอดีต เวลานี้ต่างเริ่มทยอยกันเกษียณ หลายคนยังมีศักยภาพ มีความฝัน แต่ไม่มีโอกาสได้ทำขณะอยู่ในวัยทำงาน
จึงเป็นที่มาของ ‘เกษียณมาร์เก็ต’ ที่เปิดโอกาสให้กลุ่มคนที่ขิมเรียกว่าคุณลุงคุณป้าได้ออกจากบ้าน มาแสดงตัวตน แสดงความสามารถ และแสดงความฝันของตัวเองที่ Old Chiangmai นั่นเอง
เกษียณมาร์เก็ต
185,3 ถนนวัวลาย ตำบลหายยา อำเภอเมืองเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่ (แผนที่)
เปิดบริการทุกวันเสาร์และวันอาทิตย์ของสัปดาห์ที่ 1 และ 3 ของทุกเดือน เวลา 08.00 – 14.00 น.
เกษียณมาร์เก็ต – The Senior Market
#10
เส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติผาลาด
เดินตามพระบนเส้นทาง Monk’s Trail ที่ต้องไปให้ได้สักครั้งในชีวิต
แต่เดิมวัดผาลาดที่ตั้งอยู่ระหว่างทางขึ้นดอยสุเทพไม่ค่อยเป็นที่รู้จักสนใจกันมากนัก หรือถึงจะเห็นป้ายก็ไม่ค่อยมีใครอยากจะเสียเวลาแวะดู เนื่องจากยังมีอีกหลายรายการใหญ่รออยู่ข้างหน้า
แต่วันนี้วัดผาลาดกลับเป็นที่รู้จักกันดี ด้วยความที่มันคล้ายเป็นสถานที่ลึกลับหลบซ่อนตัวอยู่ภายในป่าโบราณ ซึ่งไม่เพียงเป็นสถานที่ที่นักท่องเที่ยวต้องแวะชมให้ได้สักครั้งเมื่อมาถึงเชียงใหม่ แต่ยังเป็นจุดหมายปลายทางของนักวิ่งสายเทรลทุกคนที่จะต้องปีนขึ้นไปให้ได้สักครั้งหนึ่งในชีวิต
ทางเดินขึ้นเขาเป็นทางดินสลับหิน บางช่วงเลาะเลี้ยว บางช่วงสูงชันจนมองเห็นแต่เท้าตัวเอง ดีที่ทางเดินส่วนใหญ่ถูกต้นไม้สูงใหญ่ขึ้นบดบังหนาแน่น จนแดดแทบจะส่องลอดลงมาถึงพื้นไม่ได้
บ่ายคล้อยเมื่อนักท่องเที่ยวเริ่มทยอยออกจากวัดผาลาด เสียงจักจั่นป่าก็เริ่มกลับมากรีด เสียงของมันบางครั้งก้องกังวานไปทั้งป่า บางครั้งก็เล็กแหลมคล้ายใครกำลังเป่าสังข์ในพิธีกรรมทางศาสนา
ในตอนนี้นี่เอง ไม่แน่นักว่าที่บริเวณวิหารปูนโบราณตรงริมน้ำ ปลากั้งกับเต่าปูลูอาจจะเริ่มออกมาแหวกว่าย เพื่อทักทายป่ารอบตัวของมันบ้างแล้วก็เป็นได้
เส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติผาลาด (Monk’s Trail)
ทางขึ้นอยู่สุดถนนสุเทพ บริเวณสถานีวิทยุโทรทัศน์กองทัพบกช่อง 7 หลังมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ (แผนที่)
#11
Studio Horjhama
ร้านอาหาร-ร้านชำที่เชื่อว่าการกินดีเปลี่ยนโลกให้ดีขึ้นได้
ตามสถิติ คนส่วนใหญ่ใช้เงิน 90% ที่หามาได้ทั้งชีวิตไปกับ 20 ชั่วโมงสุดท้ายที่เหลือ
คนที่พูดประโยคนี้ให้ผมฟังคือหมอคนหนึ่ง พอได้ฟังเท่านั้น ผมเริ่มรู้สึกว่าหมอนี่หรือจะหมอไหน ชักไม่น่าคบเสียแล้ว เมื่อไม่อยากคบกับหมอ ผมเลยเดินทางไปไกลถึงอำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ เพื่อตามหาสาวหน้าตาคมเข้มคนหนึ่ง ที่เธอบอกกับผมเป็นประโยคแรกเมื่อพบกันว่าเธอเป็นคนไทเขิน
สาวไทเขินคนนี้ก่อบ้านดินขึ้นบนทุ่งข้าวสีตอง มีต้นชงโคที่ออกดอกบานสะพรั่งทำตัวเป็นร่มกางกั้นแดดที่หน้าบ้าน มีแมวลายหินอ่อนหน้ามึนเป็นทั้งเพื่อนและเป็นทั้งผู้คอยติดตามเรื่องเล่าชีวิตของเจ้านายมัน ผ่านอาหารที่เธอเรียกว่า ‘อาหารชนเผ่า’ ซึ่งเธอใช้วัตถุดิบตามฤดูกาล คืออะไรมีเมื่อไรก็กินอย่างนั้น วัตถุดิบมาจากในท้องถิ่น รวมถึงเครือข่ายที่ผลิตวัตถุดิบปลอดภัยทั้งในเชียงใหม่ และเพื่อน ๆ เครือข่ายจากจังหวัดอื่นด้วย อาหารมีให้เลือกหลากหลาย เช่น เกี๊ยววัชพืช ซุปฟักทองจากฟักทองพื้นบ้านของปกาเกอะญอ ขนมปังหมักยีสต์ธรรมชาติ เคสดิญ่าไก่บ้านต้มน้ำปลา เบนโตะอาหารอาข่า ฯลฯ
ที่นี่ยังขายเครื่องปรุง-ผลผลิตแปรรูป เช่น น้ำปลา เครื่องเทศยูนนาน น้ำตาลโตนดแท้ น้ำหวานดอกมะพร้าว น้ำส้มหมักจากกล้วย น้ำส้มโหนด สาคูต้นยายดุย น้ำผึ้งหลวงบ้านหินลาดใน ฯลฯ
เธอทำให้ครัวและโต๊ะอาหารของเธอกลายเป็นเวทีของการแสดง เพื่อให้ตระหนักว่าเราทุกคนเลือกที่จะกินอาหารเพื่อสุขภาพของตัวเอง เพื่อเพื่อนมนุษย์ และเพื่อโลกที่เรามาขออาศัยกันอยู่
Studio Horjhama
329 หมู่ 2 ตำบลห้วยทราย อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ (แผนที่)
เปิดบริการวันศุกร์-เสาร์ เวลา 10.30 – 16.30 น.
06 4992 8962
Studio Horjhama (สตูดิโอห่อจย่ามา)
#12
Sher Maker
สตูดิโอสถาปนิกที่ให้ความสำคัญกับวัสดุและภูมิปัญญาท้องถิ่น
ก่อนที่ ตุ๋ย-พัชรดา อินแปลง สถาปนิกสาวผู้ร่วมก่อตั้ง ‘Sher Maker’ จะนำพาผลงานและแนวความคิดของตังเองไปพิชิตรางวัลระดับโลกมาในปี 2023 เธอไม่รู้มาก่อนเลยว่าความเป็นคนช่างบันทึก และชอบเดินทางของเธอตั้งแต่สมัยเรียนหนังสือ มันจะก่อให้เกิดเป็นอะไรได้บ้างในวันข้างหน้า
หลายคนรู้จักตุ๋ยและ Sher Maker จากงานการออกแบบปั๊ม ปตท. อำเภอสารภี ที่ใช้กระเบื้องเซรามิกมาสร้างฟาซาดห่อหุ้มอาคาร เพื่อแสดงมิติของแสงในแต่ละเวลา เบื้องหลังผลงานชิ้นนั้นมาจากประสบการณ์และความสนใจของเธอต่อวัสดุใกล้ตัว เช่นเดียวกับ โอ๊ต-ธงชัย จันทร์สมัคร ที่ทำงานกับเธอตั้งแต่ต้น เขาสนใจงานคราฟต์ วัสดุ และเป็นคนแรกที่ทำจักรยานไม้ไผ่จนกลายเป็นตำนาน
น่าดีใจที่วันนี้ในเชียงใหม่มีสถาปนิกเฉพาะทางเกิดขึ้นมากมาย แต่เรื่องการบันทึกผลงานตั้งแต่ขั้นตอนแรกจนจบมักไม่มีใครทำ ตุ๋ยพูดได้ว่า Sher Maker เป็นคนแรกที่ทำเช่นนั้น เธอบันทึกจนถึงกระทั่งแหล่งที่มาของวัสดุ และผลของการทดลองก่อนจะนำไปใช้จริง ไม่ว่าไม้ กระเบื้อง วัสดุปูพื้น
ใต้หลังคาลานอิฐในออฟฟิศ ผมเห็นเรือคายัคลำหนึ่งแขวนอยู่ ขณะที่อีกลำกำลังขึ้นเป็นโครงอยู่บนโต๊ะ ตุ๋ยบอกว่าโอ๊ตกำลังทำคายัค 2 ลำ พอเสร็จแล้วจะเอามันไปล่องลำน้ำกกที่เชียงรายด้วยกัน
ผมนึกในใจว่าการจะไปล่องเรือในลำน้ำกกสักที ถึงขนาดต้องทำเรือขึ้นเองเลยหรือ
แต่ผมต้องลบความคิดนั้นออก เมื่อเธอพูดว่า
“งานที่ทำ ต้องผสานกับสิ่งที่สนใจและสนุกด้วย ไม่งั้นชีวิตของเราจะดำเนินไปเพื่ออะไรเล่า”
Sher Maker
122/164 หมู่ 6 หมู่บ้านเชียงใหม่เลคแลนด์ ตำบลสุเทพ อำเภอเมืองเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่ (แผนที่)
เปิดทุกวัน 07.00 – 16.00 น.
08 9175 7004
SHER MAKER
#13
Raya Heritage
โรงแรมที่ตั้งใจรักษาวัฒนธรรม ภูมิปัญญา และเสน่ห์ริมน้ำของล้านนา
เพราะเชียงใหม่เป็นชุมทางการค้าทางบกตั้งแต่อดีต ทำให้ผู้คนหลากหลายเผ่าพันธุ์ซึ่งเดินทางมากับขบวนม้าต่างวัวต่างได้มาพบกัน ขณะเดียวกันก็นำวัฒนธรรมของตนเข้ามาคลุกเคล้าปนเป
เนิ่นนานจนที่สุด เกิดเป็นวัฒนธรรมร้อยเผ่าพันธุ์ขึ้นในเชียงใหม่
มีหลายคนพยายามเล่าเรื่องวัฒนธรรมอันหลากหลายซึ่งมากับขบวนม้าต่างวัวต่างเหล่านี้ และการจะแสดงให้เห็นจนกระทั่งจับต้องหรือสัมผัสได้ ต้องทำให้ผู้คนเข้าใจและซาบซึ้งกับวัฒนธรรมอันงดงามของอดีตได้ชัดเจนที่สุด อย่างเช่นที่ ‘Raya Heritage’ กำลังทำอยู่ ซึ่งที่นี่เป็นโรงแรมเลียบริมน้ำปิง ในอำเภอแม่ริม ที่นำเสนอวัฒนธรรมและภูมิปัญญาของเชียงใหม่ ตลอดจนวิถีชีวิตริมน้ำของคนล้านนา
ก้าวแรกที่เดินเข้าไปในรายา เฮอริเทจ ผมสัมผัสถึงความยิ่งใหญ่ของอดีตกาลได้จากต้นเหียงและต้นสะเดาอินเดียที่ยืนสูงตระหง่านคอยต้อนรับอยู่ตั้งแต่บริเวณล็อบบี้เลยทีเดียว ขณะที่ดอกสีม่วงของต้นโคลงเคลงเลื้อยที่แต้มแต่งอยู่ภายใต้ร่มเงาของมัน คล้ายกำลังกระซิบกับผู้มาเยือนว่า
‘ความงามอันประณีตอัศจรรย์ที่สรรสร้างโดยมนุษย์นั้นกำลังจะเริ่มขึ้นจากตรงนี้’
Raya Heritage
157 หมู่ 6 ตำบลดอนแก้ว อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ (แผนที่)
05 311 1670 – 73
Raya Heritage
#14
โหล่งฮิมคาว
บ้านที่กลายเป็นพื้นที่และชุมชนสร้างสรรค์ของคนรักงานคราฟต์
ร้านค้าขนาดใหญ่ซึ่งเคยขายงานหัตถกรรมชนิดทัวร์ลง บนริมถนนสายเชียงใหม่-สันกำแพง ล้มหายตายจากไปนานหลายปี อธิบายถึงความสนใจต่อรูปแบบการซื้อของนักท่องเที่ยวที่เปลี่ยนไป
สิ่งที่มาแทนคือกาดมั่ว-กาดชุมชนที่นำเสนอทางเลือกกับเรื่องเล่าที่มากกว่า และเปิดรอบทิศในเมืองเชียงใหม่ หนึ่งในนั้นที่โดดเด่นและเป็นตัวอย่างของการพึ่งพาตนเองแบบยั่งยืนคือ ‘โหล่งฮิมคาว’
พี่ชัช-ชัชวาลย์ ทองดีเลิศ คนเดือนตุลา ผู้บุกเบิกการทำงานเพื่อชุมชนในเชียงใหม่มาตั้งแต่ออกจากรั้วมหาวิทยาลัย นับถึงวันนี้เป็นเวลากว่า 40 ปี ในวันนี้พี่ชัชยังคงเป็นฟันเฟืองตัวใหญ่ เป็นทั้งผู้ขับเคลื่อนและผู้ประสานให้กับเครือข่ายต่าง ๆ ที่ร่วมกันพัฒนาสังคมเพื่อความยั่งยืนในเชียงใหม่
แม้แต่การหาที่ดินเพื่อปลูกบ้านสักหลังให้กับตัวเองแท้ ๆ พี่ชัชก็ยังไม่พ้นที่จะพ่วงการพัฒนาชุมชนเอาไว้ด้วย จนสิ่งหลังกลายเป็นเป้าหมายใหญ่ โดดเด่นกลบเรื่องบ้านของตนเองจนหมดสิ้น
โหล่งฮิมคาว คือหมู่บ้านที่พี่ชัชกับเพื่อน ๆ ก่อตั้งขึ้นที่สันกำแพง ไม่เพียงแต่เป็นชุมชนที่น่าไปเดินดูงานคราฟต์หรือนั่งจิบกาแฟในหมู่บ้านสวย ๆ ใต้ร่มเงาของแมกไม้ใหญ่ แต่ที่นี่แฝงเรื่องใหญ่ไว้ให้เราเรียนรู้ว่าการพัฒนาที่ยั่งยืนที่จะส่งต่อไปถึงรุ่นลูกรุ่นหลานนั้น เราควรคิดและควรเดินกันอย่างไร
โหล่งฮิมคาว
บ้านมอญ หมู่ 2 ตำบลสันกลาง อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ (แผนที่)
เปิดบริการทุกวัน เวลา 10.00 – 17.00 น., ฉำฉา market เปิดวันเสาร์-อาทิตย์ เวลา 09.00 – 14.00 น.
06 5397 4465
โหล่งฮิมคาว
#15
โฮงเฮียนสืบสานภูมิปัญญาล้านนา
โรงเรียนสอนภูมิปัญญาล้านนาที่มีครูเป็นพ่ออุ๊ย-แม่อุ๊ย
เสียงค้อนลงเหล็กตอกดังโป๊ก ๆ ที่เคยก้องกังวานไปทั้งหมู่บ้านย่านถนนวัวลาย มาวันนี้เสียงนั้นค่อย ๆ เบาบางจางหายไป จน พ่อครูดิเรก สิทธิการ ออกปากว่า ตอนนี้จะเหลือถึง 10 หลังคาบ้านไหมหนอที่ยังคงทำเครื่องเงินอยู่ แต่ถึงอย่างนั้น คนหนุ่มสาวที่ดั้นด้นไปตามหาบ้านพ่อที่ข้างวัดศรีสุพรรณ เพื่อเรียนดุนโลหะกลับมีไม่ขาดสาย จนพ่อครูเปิดศูนย์การเรียนรู้ขึ้นภายในบ้านตัวเองตั้งแต่ 20 ปีก่อน
สิ่งที่พ่อครูดิเรกทำคือการถ่ายทอดความรู้ให้คนรุ่นใหม่ พ่อครูไม่ได้ทำโดดเดี่ยวลำพังคนเดียว เพราะในเชียงใหม่มีผู้คนและเครือข่ายขององค์กรต่าง ๆ ที่ทำเรื่องนี้มาช้านาน อย่าง ‘โฮงเฮียนสืบสานภูมิปัญญาล้านนา’ ก่อตั้งเมื่อ พ.ศ. 2543 มี พี่ชัช-ชัชวาลย์ ทองดีเลิศ เป็นหัวเรี่ยวหัวแรงรวบรวมและเชิญชวนพ่อครูแม่ครูมาทำงานร่วมกัน ปัจจุบันได้ แอน-เมธาวี เจริญวรารัตนา มาดูแลในฐานะผู้จัดการโรงเรียน ซึ่งโฮงเฮียนสืบสานฯ ทำหน้าที่เสมือน Match Maker ประสานระหว่างพ่อครู-แม่ครู กับผู้อยากเรียนรู้วัฒนธรรมและงานช่างได้มาพบกัน เปิดการเรียนการสอนภายในโรงเรียนทั้งหลักสูตรระยะยาวและหลักสูตรระยะสั้น ตามแต่ความสะดวกของผู้เรียนและผู้สอน ขณะที่พ่อครูแม่ครูบางคนก็เปิดบ้านของตนเองเพื่อเปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้สัมผัสวิถีชุมชนและเพิ่มพูนประสบการณ์ให้ลึกซึ้งมากขึ้น
ในเชียงใหม่ยังมีพ่อครูแม่ครูอีกหลายคนที่ทำเฉกเช่นเดียวกันกับพ่อครูอดิเรก น่าสนใจว่าสิ่งนี้เกิดขึ้นได้อย่างไร พวกเขาจะสืบสานภูมิปัญญาให้อยู่ต่อไปได้อย่างไร คำถามและคำตอบนี้อาจไม่สำคัญเท่าความชุ่มชื่นหัวใจที่ได้จากการให้ ซึ่งก่อให้เกิดความผูกพันไม่ขาดสายขึ้นระหว่างคนรุ่นสู่รุ่น
โฮงเฮียนสืบสานภูมิปัญญาล้านนา
35 ถนนรัตนโกสินทร์ ตำบลวัดเกต อำเภอเมืองเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่ (แผนที่)
09 4208 0307
โฮงเฮียนสืบสานภูมิปัญญาล้านนา Lanna Wisdom School
#16
9292.studio
ร้านโปสเตอร์-ของที่ระลึกที่เล่าเรื่องเมืองเชียงใหม่ผ่าน Illustration
ถนนท่าแพเป็นถนนที่เก็บงำเรื่องเล่าของเชียงใหม่ไว้มากที่สุดสายหนึ่ง อีกทั้งมีส่วนอย่างสูงที่นำพาเชียงใหม่ให้กลายเป็นเมืองอย่างที่เห็นในทุกวันนี้ และยิ่งชัดเจนมากขึ้นตั้งแต่ที่รถไฟขบวนแรกเดินทางมาถึงเชียงใหม่เมื่อราวร้อยปีที่ผ่านมา และถ้าอยากเห็นภาพของเชียงใหม่เมื่อ 100 ปีที่ผ่าน
เว็บบ้านพัก "แม่กลางหลวงฮิลล์" | ร้านชาสา บ้านรักไทย | เว็บรถป็อปดอทคอม | เว็บจีพีเอสเที่ยวไทยดอทคอม | เว็บพิจิตรบ้านเราดอทคอม
: 