มหัศจรรย์ “เงาพระธาตุ” แห่งเมืองลำปาง
“เงาพระธาตุ” บางคนอาจมองเป็นเรื่องของความอัศจรรย์ อิทธิฤทธิ์และปาฏิหาริย์ แต่หากวิเคราะห์ตามหลักวิทยาศาสตร์แล้วก็คือปรากฏการณ์หักเหของแสงในหลักการเดียวกับกล้องรูเข็มที่เราเคยทำการทดลองสมัยเรียนวิชาวิทยาศาสตร์เมื่อชั้นมัธยมศึกษาตอนต้นนั่นเอง โดยตัววิหารที่มืดสนิทเปรียบเสมือนตัวกล้อง รูบนผนังเป็นรูบนกล้อง ส่วนผ้าขาวที่รับภาพคือกระดาษไข และที่เราเห็นเป็นภาพในลักษณะหัวกลับ เพราะรูเล็กๆ บนกล้องหรือที่ผนังทำหน้าที่เหมือนเลนส์กล้องถ่ายภาพ ที่ทำให้แสงหักเห เกิดภาพกลับในทิศทางตรงกันข้ามกับภาพจริง แต่ความแปลกมหัศจรรย์ของการเกิดเงาพระธาตุนั้น อยู่ตรงความเหมาะเจาะในระยะห่างระหว่างองค์พระธาตุกับพระวิหาร อุโบสถ หรือมณฑป โดยเฉพาะตำแหน่งของรูเล็กๆ บนผนัง ซึ่งต้องอยู่ในระดับความสูงพอดีที่จะทำให้เกิดภาพ รวมทั้งขึ้นอยู่กับขนาดของรูบนผนังที่ต้องมีความพอเหมาะจริงๆ เรียกได้ว่าการเกิดเงาพระธาตุนั้น ขึ้นอยู่กับหลายๆ ปัจจัยเลยทีเดียว นอกจากนี้ สิ่งที่น่าแปลก คือ เงาของพระธาตุที่ปรากฏนั้นเป็นภาพสีเหมือนพระธาตุองค์จริงทุกประการ ทั้งๆ ที่ "เงา" น่าจะเกิดเป็นภาพสีดำมากกว่า และสิ่งที่น่าแปลกอีกอย่างหนึ่ง คือ จังหวัดลำปางเป็นเมืองที่มีเงาพระธาตุปรากฏให้เห็นในหลายวัด จนหลายคนยกให้ลำปางเป็นเมืองแห่งเงาพระธาตุกันเลยทีเดียว และต่อมาได้กลายเป็นหนึ่งในจุดท่องเที่ยว Unseen Thailand อันโดดเด่นขึ้นชื่อของเมืองลำปางมาจนถึงทุกวันนี้ หากใครขึ้นไปแอ่วลำปางแล้วไม่ควรพลาดด้วยประการทั้งปวง ซึ่งเงาพระธาตุที่เมืองรถม้าแห่งนี้มีปรากฏอยู่ที่ไหนบ้าง มาชมกันเลยค่ะ....
1. วัดพระธาตุลำปางหลวง เป็นวัดสำคัญคู่บ้านคู่เมืองของชาวลำปางมาแต่โบราณกาลที่มีความสวยงามทั้งสถาปัตยกรรมประติมากรรมและจิตรกรรม ซึ่งทุกครั้งที่ได้ไปนมัสการพระธาตุลำปางหลวง สิ่งที่ลืมไม่ได้อีกสิ่งหนึ่งคือชมความมหัศจรรย์ของเงาพระธาตุซึ่งโด่งดังเลื่องชื่อจนเป็น Unseen Thailand ของการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยนั่นเอง เงาของพระธาตุนั้นสามารถชมได้ 2 จุด โดยจุดแรก ได้แก่ ภายในมณฑปพระพุทธบาท ที่อยู่ด้านหลังองค์พระธาตุลำปางหลวง สามารถเข้าชมได้เฉพาะผู้ชายเท่านั้นเพราะได้สร้างครอบสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่อยู่ด้านล่าง จึงห้ามผู้หญิงขึ้นตามคติความเชื่อของล้านนา โดยเราสามารถเห็นเงาของพระธาตุในลักษณะหัวกลับที่ลอดผ่านรูเล็กๆ บนผนังมาปรากฏบนผืนผ้าภายในมณฑปได้อย่างชัดเจนและสวยงาม เงาพระธาตุนี้ถูกค้นพบโดยบังเอิญ เมื่อปี พ.ศ.2541 ส่วนจุดที่สอง ได้แก่ ภายใน “วิหารลายคำ” หรือ “วิหารพระพุทธ” เป็นอีกหนึ่งจุดชมเงาพระธาตุของวัดแห่งนี้ ซึ่งผู้หญิงสามารถเข้าชมได้ โดยเงาพระธาตุที่ปรากฏภายในพระวิหารนี้จะอยู่ทางมุมด้านขวา เป็นเงาพระธาตุลักษณะหัวตั้งที่มีสีสันสวยงามเหมือนพระธาตุองค์จริงทุกประการ เพียงแต่ไม่ชัดเจนเท่ากับเงาที่ปรากฏในมณฑปพระพุทธบาท ทั้งนี้เงาพระธาตุจะปรากฏเป็นลักษณะหัวกลับหรือหัวตั้งนั้นขึ้นอยู่กับฉากที่เงาตกกระทบ
พระธาตุลำปางหลวง
เงาพระธาตุภายในมณฑปพระพุทธบาท
มณฑปพระพุทธบาท จุดชมเงาพระธาตุที่เข้าชมได้เฉพาะผู้ชาย
เงาพระธาตุภายในวิหารลายคำ
วิหารลายคำ จุดชมเงาพระธาตุอีกจุดหนึ่งภายในวัดพระธาตุลำปางหลวงที่ผู้หญิงสามารถเข้าชมได้