วัดปงสนุกเหนือ ลำปาง

[ลุงซุป เชียงใหม่]

วัดปงสนุกเหนือ ลำปาง
บทความจาก :  mthai.com

วิหารพระเจ้าพันองค์ วัดปงสนุกเหนือ ลำปาง วัดเดียวที่ได้รางวัลนี้จาก UNESCO
MThai พาเที่ยววัดสวยที่ได้รางวัล “Award of Merit” จาก UNESCO อย่าง วัดปงสนุกเหนือ จังหวัดลำปาง ที่มีวิหารพระเจ้าพันองค์ ซึ่งเป็นวัดแห่งเดียวในประเทศไทยที่ได้รับรางวัลนี้ !

วัดปงสนุกเหนือ อ.เมือง ลำปาง

          วัดปงสนุกเหนือ หรือ วัดปงสนุก หรือปรากฏหลักฐานในอีก 4 ชื่อ คือ วัดศรีจอมไคล, วัดเชียงภูมิ, วัดดอนแก้ว และวัดพะยาว สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นในสมัยพระเจ้าอนันตยศ พระราชโอรสของพระนางจามเทวีแห่งหริภุญไชย เมื่อครั้งเสด็จมาสร้างเขลางค์นคร (จังหวัดลำปางในปัจจุบัน) โดยสร้างเมื่อ พ.ศ. 1223

          ราว พ.ศ. 2386 เจ้าหลวงมหาวงศ์ได้ไปฟื้นฟูเมืองพะเยาขึ้นใหม่ ครูบาอินทจักรพระอุปัชฌาย์ของครูบาอาโนชัยธรรมจินดามุนี ได้นำชาวพะยาว (พะเยา) อพยพกลับ แต่ก็ยังคงเหลืออีกจำนวนหนึ่งที่ไม่ยอมกลับ ละได้มาตั้งรกรากอยู่กับชาวบ้านปงสนุก ตั้งแต่นั้นมาชื่อวัด และหมู่บ้าน จึงได้ชื่อว่า ปงสนุก

ม่อนดอย หรือ วัดบน

สถานที่สำคัญในวัดนั้นคือ “ม่อนดอย” ที่ชาวบ้านเรียกกันว่า วัดบน อันเปรียบเป็นเนินเขาพระสุเมรุ ศูนย์กลางแห่งจักรวาล ซึ่งเป็นที่ตั้งของวิหารพระเจ้าพันองค์และพระธาตุศรีจอมไคล

[/size=12pt] วิหารพระเจ้าพันองค์ [/size]

          วิหารพระเจ้าพันองค์ เป็นวิหารไม้ทรงจัตุรมุขที่มีอายุกว่า 120 ปี ในปัจจุบันนับเป็นวิหารโถงหลังเดียวที่ยังหลงเหลืออยู่ในเมืองไทย จนองค์การ UNESCO ให้รางวัล “Award of Merit” ในปี 2008 ซึ่งถือเป็นธรรมสถานเดียวในประเทศไทยที่ได้รับรางวัลนี้ และด้วยความงามทางสถาปัตยกรรมอันผสมผสานระหว่างศิลปะพื้นเมืองล้านนา พม่า และจีน อย่างลงตัว จึงทำให้วิหารพระเจ้าพันองค์นี้ กลายเป็นแม่แบบให้อาคารหลังอื่นในประเทศไทยอีกด้วย เช่น หอคำ ไร่แม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย

พระพุทธรูป 4 ทิศ

          ภายวิหารประดิษฐานพระพุทธรูป 4 ทิศ บริเวณด้านบนรอบในของตัววิหารประดับด้วยพระพิมพ์องค์เล็กจำนวนมากถึง 1,080 องค์ จึงเป็นที่มาของชื่อ วิหารพระเจ้าพันองค์ ผู้คนมักมากราบไหว้ขอพร สะเดาะเคราะห์ ด้วยเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจำเมืองลำปาง

พระธาตุศรีจอมไคล

ภายในบริเวณวิหาร จะเจอกับพระธาตุศรีจอมไคล ที่ชาวบ้านให้ความเคารพนับถือ และมักจะเข้ามากราบไหว้ขอพรกันอย่างต่อเนื่อง เพื่อความเป็นสิริมงคลให้กับชีวิต

วิหารพระนอน

ตัววิหารก่อ และประดับตกแต่งด้วยปูนปั้นศิลปะล้านนา ประดับกระจกอย่างวิจิตร ภายในประดิษฐานพระพุทธไสยาสน์

ประวัติการก่อสร้างวิหารพระนอน และวิหารพระเจ้าพันองค์

          จุลศักราช 1223 (พ.ศ. 2414) เดือนเกี๋ยง ขึ้น 13 ค่ำ ข้าฯ (ตุ๊อาโนชัย) ได้ทำการบูรณปฏิสังขรณ์ก่อสร้างยังวิหารพระนอน และพระพุทธรูปเจ้านอน วัดปงสนุกเหนือ เสี้ยง (หมดสิ้น) สะตาย (ปูน) น้ำหนัก 1 ล้าน 1 แสน ใส่น้ำฮัก (รัก) 122 กระบอก และ 10,000 หม้อแก้ว (กระจก) 1,600 แผ่น ทองคำเปลว 18,830 แผ่น ตาปู 7,000 เล่ม ดินขอ (กระเบื้อง) 14,000 แผ่น

          จุลศักราช 1249 (พ.ศ. 2430) ในปีที่ผ่านมา ( จ.ศ. 1248 พ.ศ. 2429) ข้าฯ (ตุ๊อาโนชัย) ได้บูรณปฏิสังขรณ์วัดปงสนุกเหนือครั้งใหญ่ คือ ได้สร้างฉัตร 4 ใบ และซ่อมพระธาตุเจ้า สร้างวิหารหลังมียอด (มณฑป, วิหารพระเจ้าพันองค์) และวิหารหลังลุ่ม ตลอดถึง กุฏิ, ฆ้อง, กลอง, ระฆัง ได้ก่อซุ้มประตูโยง สร้างพญานาคขึ้นบันไดทั้ง 3 ด้าน ปิดทองคำเปลวพระนอน สิ้นทองคำเปลวทั้งหมด 28,300 แผ่น ได้ก่อสร้างกำแพงรอบชั้นบน ได้สร้างวิหารพระนอน ได้สร้างอาสนา (เครื่องหลวง) หีบธรรม, แท่นแก้ว, ศาลาบาตร 4 หลัง, จองเบิก 1 หลัง และได้หล่อพระพุทธรูปพิมพา 1,080 องค์ติดมณฑป เสร็จแล้วได้ทำบุญฉลองในปีจุลศักราช 1249 (พ.ศ. 2430) โดยนิมนต์พระสังฆเจ้า และเจ้าบุญรัฐบุรีศรีบุญเลิศ และแม่เจ้าคำปิ๋ว พร้อมตายะกะ (ทายก) ตายิกา (ทายิกา) ทั้งหลาย และผู้ร่วมฮอมตาน (บริจาค) ดังนี้ เจ๊กฟอง 10 แถบ, หลานนางคำมวล 10 แถบ, เจ้าเมือง 1 แถบ, เจ้าเมืองใจ – เจ้าล้อม 1 แถบ, เจ้าพระยางำเมือง 2 แถบ, แม่ป้าบุตร 5 แถบ, ตุ๊เจ้าปินตา วัดปงสนุกใต้ ดินกี่(อิฐ) 1,000 ก้อน, พ่อเลี้ยงน้อย ดินกิี่ 5,000 ก้อน, เจ้าพระยามหาเทพ – เจ้าหนานสาร ค้ำปูนน้ำหนัก 1 ล้าน 1 แสน

ที่มาจาก หนังสือ “ประวัติวัดปงสนุกเหนือ และประวัติบันทึกครูบาอาโนชัยธรรมจินดามุณี” เรียบเรียงโดย พระครูพุทธิธรรมโสภิต จากบันทึกคัมภีร์ของครูบาอาโนชัย ในภาษาล้านนา (ตั๋วเมือง)

          ในอดีตวัดปงสนุกเหนือเป็นวัดที่มีขนาดใหญ่มาก และด้วยความที่มีขนาดใหญ่นี่เอง จึงทำให้มีพระภิกษุเข้ามาจำพรรษาเป็นจำนวนมาก ภายหลังทางวัดจึงได้แยกออกเป็น 2 วัดโดยปริยาย ซึ่งมีชื่อเรียกว่า วัดปงสนุกใต้ และ วัดปงสนุกเหนือ

หากใครมาเที่ยวลำปางแล้วเห็น 2 วัดนี้ ตั้งอยู่ในเขตใบพัทธสีมาเดียวกันก็ไม่ต้องแปลกใจ เพราะทั้งสองวัดเป็นวัดพี่วัดน้องกันนั่นเอง

ภาพโดย อ.ณัฐ

ที่ตั้ง : ุ 60 ถ. ปงสนุก หมู่บ้านปงสนุก ต.เวียงเหนือ อ.เมือง ลำปาง 52000
Google map :  https://goo.gl/maps/ePcAwD9GqRemmMi86