ชวนเที่ยวนาขั้นบันได ภูมิปัญญาที่มาพร้อมกับความงาม

[ลุงซุป เชียงใหม่]

ชวนเที่ยวนาขั้นบันได ภูมิปัญญาที่มาพร้อมกับความงาม
บทความจาก : researchcafe.org

                    นาขั้นบันได คือ เอกลักษณ์วัฒนธรรมการทำนาในเขตเขาทางภาคเหนือ เนื่องจากการขาดแคลนพื้นที่ราบลุ่ม ดังนั้นชาวบ้านจึงต้องปรับพื้นที่ตามไหล่เขาที่ว่างเปล่าให้เป็นแปลงนาบันไดหลายๆ ขั้น และการลดหลั่นของการทำแปลงนาข้าวนี่เองที่ดึงดูดให้นักท่องเที่ยวต่างถิ่นให้มาสัมผัสความงามตามธรรมชาติ และหลายคนหลงใหลจนต้องกลับมาเยือนอีกครั้ง

                    หนึ่งในที่ท่องเที่ยวนาขั้นบันไดที่โดดเด่นด้วยทิวทัศน์และการดึงภูมิปัญญาของชุมชนออกมานำเสนอผ่านการทำงานวิจัย คือ หมู่บ้านผาหมอน หมู่บ้านเล็กๆ ของ ชาวปกาเกอะญอ ตั้งอยู่ในพื้นที่อุทยานแห่งชาติดอยอินทนนท์ ด้วยความเป็นพื้นที่ที่อยู่บนต้นน้ำ ทำให้ที่นี่อุดมสมบูรณ์ไปด้วยทรัพยากรธรรมชาติ ชาวบ้านทำอาชีพเกษตรกร ที่นี่เป็นแหล่งปลูกข้าว กุหลาบ ดอกไม้เมืองหนาว เฟิร์น และพืชผักอื่นๆ อีกมากมาย ส่งขายยังร้านของโครงการหลวง รวมไปถึงตลาดทั้งในเชียงใหม่และกรุงเทพมหานคร

ช่วงเวลาของนาขั้นบันได
ก.ค. - ส.ค. คือ ช่วงดำนา
ก.ย. - ต.ค. คือ ช่วงข้าวเขียว
ปลาย ต.ค. - ต้น พย. จะเป็นช่วงนาข้าวสีทอง พร้อมเก็บเกี่ยว



นาขั้นบันไดบ้านผาหมอน อุทยานแห่งชาติดอยอินทนนท์ อ.จอมทอง เชียงใหม่

                    ในมุมการท่องเที่ยว นอกจากภาพความสวยงามของทุ่งนาเหลืองอร่ามที่ไล่ระดับเป็นขั้นบันไดจากเนินเขาลงไป ยังมีเรื่องราวร้อยเรียงเกี่ยวกับ วัฒนธรรม ประเพณี และความเชื่อของชาวปกาเกอะญอ เกี่ยวกับการทำนาอีกมากมายที่รอให้คุณได้ไปสัมผัสอีกหลายแง่มุม ซึ่งกว่าจะมาถึงวันนี้ผู้คนในหมู่บ้านผาหมอนใช้เวลานานกว่า 10 ปี “ลุกขึ้น” ขึ้นมาจัดการข้อมูล ค้นหาของดีของหมู่บ้านตัวเองมาเป็นจุดขายด้วยการทำวิจัยเพื่อท้องถิ่น ด้านการจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชน ตั้งแต่ ปี พ.ศ.2547

                    ซึ่งผลของงานวิจัยครั้งนั้นทำให้ชุมชนได้ข้อมูลพื้นฐานต่างๆ เช่น วัฒนธรรม ภูมิปัญญาท้องถิ่น ทรัพยากรธรรมชาติ และยังมีการศึกษารวบรวมข้อมูลด้านพันธุ์ข้าว ภูมิปัญญาการทำนา เพื่อสร้างแนวทางการจัดการการท่องเที่ยวที่เหมาะสมกับชุมชนโดยการมีส่วนร่วมในการดำเนินการวิจัยของคนในชุมชนผาหมอน ทำให้ชุมชนมีระบบการบริหารจัดการการท่องเที่ยวที่มีประสิทธิภาพ การให้บริการนักท่องเที่ยวในด้านต่างๆ อย่างเป็นระบบ มีมาตรฐาน รวมถึงยังเปิดโอกาสให้คนในชุมชนมีส่วนร่วมในการบริหารจัดการท่องเที่ยว และระบบการกระจายรายได้อย่างเป็นธรรม ชุมชนผาหมอนจึงกลายเป็นแหล่งศึกษาดูงานในด้านที่เกี่ยวข้องกับการบริหารจัดการการท่องเที่ยวโดยชุมชนให้แก่ชุมชนอื่นๆ ที่สนใจริเริ่มการจัดการท่องเที่ยว

นอกจากที่บ้านผาหมอนแล้ว ยังมีนาขั้นบันไดอีกหลากที่
ซึ่งอยากให้คุณเข้าไปสัมผัสความสวยงาม



นาข้าวขั้นบันได แม่ลาน้อย อ.แม่ลาน้อย แม่ฮ่องสอน

                    อำเภอแม่ลาน้อย เป็นอำเภอที่มีสภาพพื้นที่ล้อมรอบไปด้วยภูเขาซึ่งแยกออกมาจากอำเภอขุนยวม และอำเภอแม่สะเรียง มีความหลากหลายทางวัฒนธรรม ศาสนา และความเชื่อ ประชากรในพื้นที่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม ด้วยเหตุนี้จึงไม่แปลกที่นักท่องเที่ยวจะได้เห็นไร่นามากมาย โดยเฉพาะนาขั้นบันไดในศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแม่ลาน้อย ไม่เพียงแต่จะได้สัมผัสกับความสวยงามทางธรรมชาติเท่านั้น เพราะยังจะได้เรียนรู้ความเป็นมาของศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแม่ลาน้อย รวมทั้งการปลูกผักปลอดสารพิษ

นาข้าวขั้นบันได บ้านแม่ระมีดน้อย อ.อมก๋อย เชียงใหม่

                    อยู่ทางใต้สุดของจังหวัดเชียงใหม่ ติดกับจังหวัดแม่ฮ่องสอนและตาก หลายคนคงคุ้นเคยกับสถานที่ท่องเที่ยวใน อ.อมก๋อย เช่น ดอยม่อนจอง ดอยมูเซอ วัดแสนทอง (วัดคู่บ้านคู่เมือง) กันมาเยอะแล้ว แต่รู้ไหมว่าที่ บ้านแม่ระมีดน้อย อ.อมก๋อย มีที่เที่ยวเชิงธรรมชาติ นาข้าวขั้นบันไดที่วิวสวยไม่แพ้ที่ใดของเชียงใหม่เลย แต่คนส่วนน้อยที่จะรู้จัก หากลองได้มาสัมผัสแล้วจะต้องหลงรัก

นาข้าวขั้นบันได บ้านป่าบงเปียง อ.แม่แจ่ม เชียงใหม่

                    ที่ตั้งของนาขั้นบันไดที่สวยงามสุดๆ อีกแห่งหนึ่งของประเทศไทย ด้วยวิวท้องทุ่งนาบนเนินเขาสูงบวกกับวิวเทือกเขาสลับซับซ้อน เกิดเป็นจุดชมวิวที่สวยงามน่าชมอีกแห่งหนึ่งในจังหวัดเชียงใหม่ ฤดูฝน และปลายฝนต้นหนาว เป็นช่วงที่เหมาสมมากกับการมาสัมผัสบรรยากาศดีๆ และความสวยงามของท้องทุ่งนาเขียวและเหลือง

นาข้าวขั้นบันได โครงการปิดทองหลังพระ อ. เฉลิมพระเกียรติ น่าน

                    ผืนนาข้าวขั้นบันไดสีเหลืองทองขนาดใหญ่ ที่ถูกโอบล้อมด้วยภูเขาน้อยใหญ่ ได้แผ่ขยายครอบคลุมพื้นที่หลายหมู่บ้าน เริ่มต้นจากความตั้งใจของชาวบ้านในการสืบสานแนวพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร เพื่อลดการใช้พื้นที่ป่า พร้อมแก้ปัญหาความยากจนของคนในพื้นที่ แสวงหาวิธีปลูกข้าวแบบใหม่ โดยนำวิธีการทำนาขั้นบันไดบนพื้นที่เขาแทนข้าวไร่ จนกลายมาเป็นอีกหนึ่งแหล่งท่องเที่ยวเชียงธรรมชาติที่สวยงาม รอทุกคนได้มาสัมผัส

นาข้าวขั้นบันได บ้านแม่กลางหลวง อุทยานแห่งชาติดอยอินทนนท์ อ.จอมทอง เชียงใหม่

                    อยู่ในหุบเขาแถบดอยอินทนนท์ อีกทั้งมีหมู่บ้านที่มีชาวกะเหรี่ยง ปกาเกอะญอ อาศัยอยู่ ประกอบด้วยชุมชนย่อย 4 แห่ง คือ ชุมชนบ้าน อ่างกาน้อย ชุมชนบ้านแม่กลางหลวง ชุมชนบ้านหนองหล่ม และชุนบ้านผาหมอน นอกจากความงามของนาขั้นบันไดขั้นเทพแล้ว ที่นี่ยังปลูกกาแฟ ซึ่งเราสามารถชิมกาแฟรสเลิศ อีกทั้งแหล่งท่องเที่ยวเส้นทางศึกษาธรรมชาติ ที่รอให้ทุกคนมาสัมผัส ความเรียบง่าย ณ ที่แห่งนี้

นาข้าวขั้นบันได อ.ปัว น่าน

                    อำเภอปัว เป็นอำเภอเล็กๆ ในจังหวัดน่าน ซึ่งในปัจจุบันเป็นอีกหนึ่งพิกัดที่นักท่องเที่ยวให้ความสนใจ ด้วยความที่เป็นเมืองเล็กๆ เงียบสงบ โอบล้อมไปด้วยธรรมชาติ หุบเขา และนาขั้นบันไดวิวตระการตา นอกจากนี้หากใครมาก็จะได้สัมผัสถึงวิถีชาวบ้าน และวัฒนธรรมอันน่าหลงใหล

นาข้าวขั้นบันได ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงขุนแปะ อ.จอมทอง เชียงใหม่

                    ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงขุนแปะ มีธรรมชาติที่แสนบริสุทธิ์ บรรยากาศเงียบสงบเหมาะสำหรับมาเที่ยวพักผ่อน มีจุดท่องเที่ยวที่น่าสนใจหลายจุด  แต่ที่เรียกได้ว่าเป็นไฮไลต์ของการมาเที่ยวโครงการหลวงขุนแปะ คือ การไปชมนาขั้นบันไดระหว่างทางและรอบๆ ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงฯ เป็นพื้นที่กว้างลดหลั่นตามความสูงชันโดยนาข้าวจะเขียวขจีในช่วงฤดูฝนซึ่งเป็นฤดูทำนา ตั้งแต่ช่วงเดือนกันยายน และเป็นสีทองในช่วงปลายเดือนตุลาคม นอกจากนี้ยังมีการท่องเที่ยวเชิงเกษตร ซึ่งจะเน้นกิจกรรมการเที่ยวชมแปลงส่งเสริมผลผลิต จุดเด่นคือเป็นโครงการหลวงที่มีพื้นที่ปลูกดอกไฮเดรนเยียมากที่สุดของโครงการหลวงทั้งหมด

บทความจาก : researchcafe.org
เรื่อง : ชวนเที่ยวนาขั้นบันได ภูมิปัญญาที่มาพร้อมกับความงาม
soupvan chiangmai