ชมตำนานการทำเกลือบนภูเขาแบบดั้งเดิม แห่งเดียวในภาคเหนือ ณ อ.บ่อเกลือ จ.น่าน

[Jomjam Jam]

ชมตำนานการทำเกลือบนภูเขาแบบดั้งเดิม แห่งเดียวในภาคเหนือ ณ อ.บ่อเกลือ จ.น่าน

   "บ่อเกลือ" เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงของ จ.น่าน ตั้งอยู่ใน อ.บ่อเกลือ เป็นแหล่งชุมชนที่มีการทำบ่อเกลือมาหลายชั่วอายุคน และถือว่าเป็นเพียงแห่งเดียวในภาคเหนือที่มีการทำเกลือบนภูเขา หรือที่เรียกว่า "เกลือสินเธาว์" บ่อเกลือนี้มีมาแต่โบราณ โดยทำขึ้นเพื่อนำไปจำหน่ายยังกรุงสุโขทัย เชียงใหม่ เชียงตุง หลวงพระบาง รวมถึงสิบสองปันนา และจีนตอนใต้ สมัยก่อนมีบ่อเกลืออยู่หลายบ่อ แต่ปัจจุบันเหลืออยู่เพียงสองบ่อเท่านั้น ซึ่งตั้งอยู่ที่บ้านบ่อหลวง ต.บ่อเกลือใต้ ชาวบ้านเรียกว่า "บ่อเหนือ" และ "บ่อใต้" โดยบ่อเหนืออยู่ริมแม่น้ำมาง ส่วนบ่อใต้อยู่ห่างออกไปประมาณ 500 เมตร ติดกับเชิงเขาท้ายหมู่บ้าน ซึ่งการผลิตเกลือของที่นี่ยังใช้วิธีแบบดั้งเดิมที่ทำสืบทอดกันมาตั้งแต่สมัยโบราณ ลักษณะของบ่อเกลือจะคล้ายบ่อน้ำทั่วไป แต่มีการทำรั้วไม้ล้อมรอบปากบ่อไว้เพื่อกันดินทลายลงไปในบ่อ โดยนักท่องเที่ยวสามารถเข้าไปเยี่ยมชมใกล้ๆ ได้เฉพาะบริเวณบันไดทางขึ้น แต่จะไม่อนุญาตให้ขึ้นไปบนปากบ่อ โดยเฉพาะผู้หญิง ห้ามขึ้นไปบริเวณปากบ่อโดยเด็ดขาด เนื่องจากเป็นเรื่องของความเชื่อ เพราะการจะนำเกลือไปต้มนั้นต้องผ่านการทำพิธีกรรมก่อน และอีกเหตุผลหนึ่งคือเพื่อความปลอดภัยด้วย เนื่องจากเป็นบ่อเกลือที่มีความลึกมาก ซึ่งการจะนำเกลือจากบ่อขึ้นมาต้มทำเกลือ ต้องผ่านการทำพิธีกรรมที่เรียกว่า พิธีเลี้ยงผีเมืองและเจ้าอารักษ์บ่อเกลือ ซึ่งชาวบ้านเรียกว่า "เจ้าซาง" ก่อน ถือว่าเป็นประเพณีที่สำคัญและศักดิ์สิทธิ์ของชาวบ้าน โดยจะจัดขึ้นเป็นประจำทุกปีในวันแรม 8 ค่ำเดือน 5 หรือที่ชาวบ้านเรียกว่า "งานแก้ม" โดยในสมัยก่อนจะจัดพิธีนานถึง 7 วัน แต่ปัจจุบันลดลงเหลือเพียง 3 วัน ดังนั้นการมาท่องเที่ยวที่บ่อเกลือนี้จะทำให้เราได้ชมทั้งวิถีชีวิตแบบพื้นบ้านซึ่งมีความเรียบง่ายและได้ชมขนบวิถีแบบดั้งเดิมด้วย
 
    ปัจจุบันชาวบ้านยังคงต้มแกลือด้วยวิธีแบบดั้งเดิม โดยจะตักน้ำเกลือจากบ่อที่ส่งผ่านมาตามลำไม้ไผ่สู่บ่อพัก และนำน้ำเกลือมาต้มในกระทะประมาณ 4-5 ชั่วโมง เพื่อให้น้ำเกลือระเหยแห้ง จากนั้นจะนำไม้พายมาตักเกลือใส่ตะกร้าที่แขวนไว้เหนือกระทะเพื่อให้น้ำเกลือไหลลงมาในกระทะ ทำแบบนี้ไปเรื่อยๆ จนน้ำในกระทะแห้งหมด หลังจากนั้นจึงตักน้ำเกลือจากบ่อมาใส่ลงไปใหม่ ด้วยเกลือที่ทำบนภูเขาไม่มีไอโอดีนเหมือนเกลือทะเล จึงต้องมีการเติมไอโอดีนลงไปก่อนนำไปใช้หรือจำหน่าย ซึ่งในอดีต ชาวบ้านจะทำเกลือขึ้นมาเพื่อใช้ในครัวเรือน แต่ในปัจจุบัน ถนนหนทางสะดวกมากขึ้น ชาวบ้านจึงนำเกลือจออกไปจำหน่ายยังหมู่บ้านต่างๆ ด้วย นอกจากนี้ ยังมีการนำมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ เช่น เกลือสปาขัดผิว เกลือแช่เท้า สบู่ดอกเกลือ เป็นต้น  เพื่อให้นักท่องเที่ยวได้ซื้อกลับไปใช้หรือเป็นของฝากก็ได้

 

[Jomjam Jam]

[Jomjam Jam]

[Jomjam Jam]

[Jomjam Jam]

เมื่อเดินไปทางด้านหลังของบ่อเกลือ จะมีสะพานเชื่อมไปชมวิวและความสวยงามโดยรอบ ณ บริเวณสะพานนี้ชาวบ้านมีความเชื่อว่าถ้านำน้ำเต้าไปแขวน หรือได้สัมผัสกับน้ำเต้า จะทำให้การเงินดี ค้าขายคล่องตัว เงินไหลมาเทมา และมีโชค มีลาภ

[Jomjam Jam]

"ไข่ต้มเกลือ" ที่ไม่ควรพลาด เมื่อมาเที่ยวชม ณ บ่อเกลือแห่งนี้

ผลิตภัณฑ์ต่างๆ ที่ได้จากการทำบ่อเกลือ

ขอบคุณแหล่งที่มาของข้อมูล
https://www.doubleenjoytravel.com/
https://travel.mthai.com/blog/86306.html
https://travel.kapook.com/view183606.html
https://www.wongnai.com/trips/bo-kluea-nan
https://www.chiangmainews.co.th/page/archives/627546
https://www.paiduaykan.com/76_province/north/nan/boklua.html

พิกัด : บ่อเกลือ ต.บ่อเกลือใต้ อ.บ่อเกลือ จ.น่าน : 19.150562, 101.154986

- THE END -

ถ่ายภาพและเรียบเรียง โดย Jomjam ทีมงาน soupvan cnx.

.... เดินทางนึกถึงเรา Soupvan Cnx. ....

www.facebook.com/soupvan

[บุคคลทั่วไป]

เก็บรายละเอียดทุดเม็ดเลยครับอาจารย์แอดมิน 

[Jomjam Jam]

เก็บรายละเอียดทุดเม็ดเลยครับอาจารย์แอดมิน 

เก็บทุกเม็ดเกลือ เพื่อให้ท่านที่สนใจอยากไปเที่ยวชมได้เห็นภาพมากที่สุดค่ะ ท่านที่ปรึกษาของแอดมิน 

[บุคคลทั่วไป]

เก็บรายละเอียดทุดเม็ดเลยครับอาจารย์แอดมิน 

เก็บทุกเม็ดเกลือ เพื่อให้ท่านที่สนใจอยากไปเที่ยวชมได้เห็นภาพมากที่สุดค่ะ ท่านที่ปรึกษาของแอดมิน